Τιμή στον Γιάννη Μόραλη

Ο Μόραλης είναι κλασικός. Όχι κλασικιστής. Ποια η διαφορά; Ο πρώτος συναντά οργανικά τους νόμους της κλασικής μορφής, από εσωτερική αναγκαιότητα. Από μια άποψη τους εφευρίσκει· ύστερα τους επαληθεύει πάνω στα μεγάλα πρότυπα. Ο δεύτερος τους αποστηθίζει και τους μιμείται. Όπως κάθε γνήσιος κλασικός, ο Μόραλης καλλιεργεί μια τέχνη ανθρωποκεντρική. Οι προσωπογραφίες της Κατοχής και του Εμφυλίου είναι από τα πιο αξιότιμα έργα του αιώνα μας. Τα νεκρικά πορτραίτα του Φαγιούμ και η ζωγραφική της Πομπηίας είναι τα ομολογημένα μακρινά πρότυπα της τέχνης του αυτή την εποχή. Η γκάμα του είναι προσωπική, περιορισμένη: χρωματιστά γκρίζα, παλμώδη, ιριδίζοντα· πάνω τους τραγουδούν τα δυνατά, ακηλίδωτα κόκκινα, και τα μαύρα, τα υπέροχα μαύρα του Μόραλη. Ο καλλιτέχνης χτίζει τη φόρμα με μεγάλα επίπεδα, με απλές και απόλυτα ελεγχόμενες χειρονομίες. Οι μορφές λούζονται στο φως σ' ένα αθόρυβο, χνουδωτό φως. που απορροφά τις ανακλάσεις. Οι ηχηρές λάμψεις είναι σπάνιες, και γι' αυτό πολύτιμες. Πλάι στις προσωπογραφίες, μερικές νεκρές φύσεις και κάποια σπάνια τοπία, που μοιάζουν να αναδύονται μέσα από τη μνήμη. (...) Η έκθεση που αφιερώνεται στον καλλιτέχνη έχει ως κεντρικό άξονα τη μεγάλη δωρεά του προς το μουσείο και περιλαμβάνει ζωγραφικά έργα, σχέδια και χαρακτικά που καλύπτουν την περίοδο από το 1930 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Τα έργα των συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης συμπληρώνονται με μια σειρά από πίνακες της τελευταίας δημιουργικής περιόδου του ζωγράφου που προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές. Έτσι, ο επισκέπτης της έκθεσης μπορεί να αποκτήσει μια εποπτική εικόνα της εξελικτικής πορείας ολόκληρου του έργου του